Mówi się niekiedy, że dziecko jest agresywne. W psychologii przyjmuje się, że agresja sama w sobie nie jest zaburzeniem, ale może być objawem różnych trudności dziecka, rodziny czy też efektem traumatycznych wydarzeń jakich dane dziecko doświadczyło.
Agresja impulsywna i socjalizowana
Wyróżniamy dwa typy agresji – impulsywna i socjalizowana. Agresja impulsywna zwykle ma podłoże biologiczne i może wiązać się z uszkodzeniem płatów czołowych w których znajdują się ośrodki odpowiedzialne za planowanie i przewidywanie konsekwencji naszych działań. Przejawia się ona dużą pobudliwością, nagłymi często niewspółmiernymi do bodźca rekcjami – tak jakby ktoś przyłożył iskrę do beczki z prochem. Często po jej wystąpieniu dziecko ma poczucie winy, przeprasza i obiecuje poprawę (różnie jednak z tymi obietnicami bywa). Jej wystąpienie rzadko wiąże się z uprzednim planowaniem, czy chęcią osiągnięcia jakiegoś celu.
Całkiem inaczej jest w przypadku tzw. agresji zsocjalizowanej. Ten typ agresji jest dobrze kontrolowany przez sprawcę i ma na celu uzyskanie jakiś korzyści, lub uniknięcie kary. Agresja zsocjalizowana zdecydowanie częściej wskazuje na możliwość występowania u jednostki zaburzeń zachowania lub tendencji do zachowań antyspołecznych. Chodzi tu bowiem o celowe działanie – zaplanowane wcześniej szkodzenie innym, a nie jak w przypadku agresji impulsywnej o wybuch na skutek trudności w kontrolowaniu własnych emocji. Dziecko/nastolatek przejawiający ten typ agresji może umyślnie chcieć kogoś skrzywdzić, przygotowywać się do tego wcześniej i nie okazywać silnych emocji podczas trwania samego aktu agresji.
Należy jednak pamiętać, że niekiedy trudno jest jednoznacznie i szybko ocenić powód agresywnego zachowania dziecka. Poza wspominanymi już trudnościami w kontroli emocji, lub zaburzeniami możliwych jest wiele innych scenariuszy kończących się agresywnym zachowaniem. Dziecko lub nastolatek mogło zareagować w ten sposób na sytuację mobbingu lub molestowania, odreagowywać trudną sytuację w domu (np. przemoc, alkoholizm rodzica). Niekiedy agresywne zachowanie może być wyrazem wołania o pomoc i uwagę drugiej osoby.
