Czym jest lęk napadowy (ataki paniki)?
Jest to nagły przypływ intensywnego lęku połączonego z silnymi objawami odczuwanymi w ciele (objawy wegetatywne), takimi jak kołatanie serca, trudność ze złapaniem oddechu i duszność, ból w klatce piersiowej, zawroty głowy, uderzenie gorąca, nadmierne pocenie się, suchość w ustach, drżenie ciała, nudności, mrowienie w różnych częściach ciała.
Mogą im towarzyszyć również takie objawy jak depersonalizacja, czyli poczucie obcości własnej osoby (jakby własne ciało stało się obce, „jakbym to nie był ja”) oraz derealizacja, czyli poczucie obcości otoczenia (jakby wszystko dookoła było tylko elementem dekoracji, nie było prawdziwe).
Podczas ataku paniki doświadczająca go osoba często dodatkowo czuje jeszcze lęk wtórny – przed popadnięciem w chorobę psychiczną, przed atakiem serca, śmiercią lub utratą kontroli nad sobą.
Podczas ataku paniki człowiek najczęściej nie jest w stanie komunikować się z otoczeniem, zwykle nie prosi więc o pomoc, ma trudności z odpowiadaniem na pytania.
Co wyzwala ataki paniki?
W przypadku osób doświadczających „zaburzenia lękowego z napadami lęku” (jak brzmi oficjalna diagnoza) ataki paniki mogą być wywołane bardzo różnymi bodźcami, brak tu wyraźnej reguły. Stanowi to dodatkową trudność dla doświadczającej tego zaburzenia osoby, ponieważ ataki paniki są trudne do przewidzenia. Dana osoba zwykle nie boi się nadmiernie żadnej konkretnej rzeczy ani sytuacji (nie ma fobii) i jest w stanie realistycznie ocenić czy dana sytuacja rzeczywiście jest niebezpieczna. Ataki paniki są więc niejako oderwane od racjonalnych przekonań danej osoby. Z tego powodu u osoby doświadczającej regularnych ataków paniki często powstaje dodatkowa obawa (tzw. lęk antycypacyjny) przed wystąpieniem kolejnego napadu. Dana osoba czuje, że nie kontroluje ataków paniki, często więc stopniowo wycofuje się z życia społecznego i unika na przykład wychodzenia samotnie z domu. Bywa, że dodatkowo rozwija się u niej wówczas agorafobia.
Ataki paniki mogą być też rezultatem depresji, w tym wypadku w procesie terapeutycznym należy skupić się przede wszystkim na niej.
U innych osób ataki paniki bywają objawem lęku przed konkretną sytuacją odbieraną jako zagrażająca, jak na przykład przed przebywaniem w tłumie, kontaktem z pewnymi zwierzętami, kontaktem z zarazkami itp. W takiej sytuacji diagnozuje się zwykle fobię ukierunkowaną na dany obiekt, a proces terapeutyczny zmierza do stopniowego wygaszenia reakcji panicznej i nauczenia się reakcji bardziej adekwatnej.
Niezależnie od przyczyn ataków lęku panicznego psychoterapia poznawczo-behawioralna dysponuje metodami pozwalającymi na poradzenie sobie z tym problemem. Jeśli doświadczasz tego rodzaju trudności, zapraszamy Cię na spotkanie w gabinecie psychoterapii poznawczo-behawioralnej Wamka w Szczecinie, gdzie osobiście wyjaśnimy Ci proces terapii.
