Tiki to gwałtowne i powtarzające się ruchy lub dźwięki, które nie służą żadnemu celowi. Do najczęstszych należą mruganie, ruchy szyi, skurcze twarzy, wzruszanie ramionami. Doświadczajaca ich osoba może do pewnego stopnia je kontrolować, na przykład odwlec je krótki czas, jednak kontrola jest bardzo ograniczona. Tiki są generalnie odczuwane jako niezależne od woli.
Tiki mogą być ruchowe (jak wymienione wyżej, a także na przykład: wysuwanie języka, pstrykanie palcami, przewracanie oczami, potrząsanie głową) lub dźwiękowe. Do tej drugiej grupy należą: chrząkanie, syczenie, szczekający kaszel, pociąganie nosem, prychanie.
Istnieją tiki proste i złożone. Tiki proste (opisane wyżej) polegają na wykonywaniu prostych ruchów lub wydawaniu krótkich dźwięków. Z kolei przykładami tików złożonych mogą być: mimowolne wypowiadanie słów i zdań o charakterze obraźliwym lub obscenicznym, powtarzanie własnych dźwięków lub dźwięków innych ludzi, powtarzanie ruchów własnych lub innych osób, dotykanie znajdujących się w pobliżu przedmiotów, gładzenie odzieży, uderzanie się, podskakiwanie. U niewielkiego odsetka osób rozwija się zespół tików głosowych i ruchowych (zespół Tourette’a), którego objawami jest różnorodność i stosunkowo znaczne nasilenie tików.
Tiki nasilają się zwykle w sytuacjach stresowych oraz w wyniku przemęczenia, ustępują zaś podczas snu. U części osób tiki przemijają po kilku miesiącach, u innych zaś mogą utrzymywać się przez całe życie.
Jak podkreślają psycholodzy dziecięcy, tiki same w sobie nie zawsze wymagają terapii, często natomiast utrudniają codzienne funkcjonowanie na tyle, że doświadczająca ich osoba decyduje się na podjęcie leczenia. Terapia może być szczególnie ważna w przypadku dzieci, gdyż one są bardziej narażone na negatywne reakcje rówieśników. Nieleczone tiki u dzieci mogą prowadzić do wtórnych problemów emocjonalnych, które zwrotnie nasilają tiki, co prowadzi do eskalacji problemu.
Jeśli u Twojego dziecka występują tiki, to zapraszamy Cię serdecznie do podjęcia terapii z psychologiem dziecięcym w naszym gabinecie psychoterapii poznawczo-behawioralnej Wamka w Szczecinie. Spotkanie możesz umówić bezpośrednio na naszej stronie w zakładce „Rezerwuj wizytę”.
