Psychologia

Przemoc w rodzinie to poważna rzecz, zwykle kojarzona z kampaniami społecznymi przedstawiającymi kobiety z podbitymi oczami. Ale czy przemoc zawsze i tylko wygląda w ten sposób?

Przemoc fizyczna

Doświadczająca przemocy osoba może być kopana i bita, przytrzymywana i szarpana, popychana i szczypana. Warto pamiętać, że wszelki rodzaj oddziaływań fizycznych sprawiających nam ból lub dyskomfort może być zaklasyfikowany jako przemoc fizyczną.

Pytanie, jakie warto sobie zadać: Czy kiedykolwiek partner/ka sprawiał/a mi fizyczny ból?

Przemoc seksualna

Jeśli aktywność seksualna jest wymuszana, odbywa się pod presją, czy szantażem – mówimy o przemocy seksualnej. Dochodzi do niej także, gdy jedna z osób jest zmuszana do brania udziału w  nieakceptowanych przez siebie praktykach seksualnych.

Pytanie, do rozważenia: Czy kiedykolwiek partner/ka wymuszał/a na mnie praktyki seksualne?

Przemoc psychiczna

Szantaże, groźby, straszenie (zrobieniem krzywdy sobie lub innym) – to najbardziej jaskrawe formy przemocy psychicznej. W tym pojęciu mieszczą się także: wyzwiska, ośmieszanie, pomówienia – czyli wszystko to, co sprawia, że związek zaczyna przypominać emocjonalne piekło. Przemoc psychiczna to także zakaz wychodzenia z domu, ograniczanie kontaktów ze znajomymi lub/i rodziną. To podejrzenia o zdrady i inwigilacja. Niekiedy również tzw. „złota klatka” – czyli zapewnianie osobie doświadczającej przemocy „wszystkiego” co niezbędne pod warunkiem ograniczenia do minimum kontaktów ze światem zewnętrznym.

Pytanie do zadania sobie: Czy kiedykolwiek partner/ka zwracał/a się do mnie w sposób wzbudzający strach, poczucie winy, lub poczucie niższości?

Przemoc ekonomiczna

Zakaz wykonywania pracy zarobkowej, deprecjonowanie uzyskiwanych przez druga osobę zarobków, wydzielanie pensji np. w zależności od zasług lub wręcz całkowite pozbawienie środków materialnych, aż do całkowitej zależności ekonomicznej.

Pytanie: Czy kiedykolwiek partner/ka ograniczał/a moje środki finansowe?

Wymienione wyżej rodzaje przemocy nie muszą występować razem, choć jak pokazuje praktyka często tak się dzieje.

Jeśli w związku czujesz się źle, boisz się, cierpisz – warto odpowiedzieć sobie na pytanie: czy nie doświadczasz jakiś z form przemocy? Jeśli tak jest, lub nawet jeśli masz tylko cień obawy – warto porozmawiać ze specjalistką pod numerem zaufania np. Niebieskiej Linii lub twarzą w twarz z doświadczonym psychologiem.

Jeśli jesteś osobą, która prezentuje wymienione wyżej zachowania w związku –  warto zadać sobie pytanie – czy nie jestem sprawcą przemocy? Jeśli tak, szczera odpowiedź na to pytanie może być początkiem wielu zmian na lepsze w Twoim życiu. Warto spotkać się ze specjalistą/tką, który/a w atmosferze wsparcia i obiektywizmu pozwoli Ci krok po kroku poprawić swoje relacje i funkcjonowanie.

Nie warto czekać aż sprawy „same się ułożą”, zasłaniać się brakiem czasu czy sił na poprawę swojej sytuacji. Niestety przemoc jest zjawiskiem, które nie kończy się samo, przeciwnie z czasem zmierza do eskalacji. Nasila się, zagraża życiu i zdrowiu każdego członka rodziny.

Przed nami długo wyczekiwane lato. Nadchodzą cieplejsze dni z dużą ilością słonecznego światła podczas których przyroda budzi się do życia. Wydawać by się mogło, że ciepłe letnie miesiące poprawiają nasze samopoczucie i dodadzą nam energii. Jednakże nie zawsze tak jest, szczególnie jeśli chodzi o wystawienie się na działanie skrajnie wysokich temperatur.

Stres cieplny

Naukowcy gruntownie zbadali wpływ wysokich temperatur na funkcjonowanie organizmu człowieka. Zauważyli, że występujące wtedy nadmierne obciążenie układu krwionośnego może doprowadzić do udaru cieplnego, poczucia braku energii, a nawet ataku serca. Stwierdzono także występowanie niekorzystnych zjawisk charakteryzujących reakcję organizmu na upały. Było to między innymi paradoksalne jednoczesne poczucie wyczerpania fizycznego oraz nadmiernego pobudzenie! Wysoka temperatura miała także wpływ na częstsze występowanie braku koncentrację uwagi. Psychologowie zastanawiają się jak wiele wypadków czy katastrof komunikacyjnych mogło by nie mieć miejsca, gdyby kierowcy lub maszyniści nie byli narażeni na zgubne konsekwencje nieradzenia sobie z wysokimi temperaturami powietrza.

Sytuacyjne uwarunkowania agresji

Brak koncentracji czy pogorszenie funkcjonowania zdrowotnego to jednak nie wszystko. W wyniku obserwacji reakcji organizmu na upały psychologowie zainteresowali się także możliwymi powiązaniami między nastrojami społecznymi a wysoką temperaturą. Zauważyli oni, że lato nie tylko kojarzy się ze słońcem i relaksem. Osoby badane podczas upałów były bardziej nerwowe, kierowcy nieposiadający klimatyzacji w samochodach częściej używali klaksonów, nawet zwierzęta przejawiały agresywne zachowania. Większą liczba zgonów, wypadków czy społecznych niepokojów, które miały miejsce podczas panujących wysokich temperatur pozwoliła im na wyodrębnienie nowego zjawiska społecznego nazwanego przez nich „zjawiskiem długiego gorącego lata”.  Polega ono na eskalacji agresji na skutek wysokich temperatur.

Co ciekawe, w badaniach społecznych zaobserwowano zmniejszenie się agresji gdy temperatura powietrza przekraczała 30 stopni Celsjusza. Dlaczego? Nikt nie ma ochoty na nadmierne wydatkowanie energii podczas upałów. Ludzie szukają możliwości schowania się przez lejącym się z nieba żarem w chłodnym cieniu parasoli bądź w osłoniętych od słońca pomieszczeniach. Zjawisko to łatwo można zauważyć wśród populacji zamieszkujących gorące strefy klimatyczne. Częściej i dłużej oddają się one wypoczynkowi w ciągu dnia w postaci popołudniowej sjesty co czasem może dziwić mieszkańców chłodniejszych obszarów naszego globu, którzy nie odczuwają takich potrzeb.

Jeśli podczas upałów nie radzisz sobie z koncentracją, czujesz się nadmiernie wyczerpany/a lub łatwo wpadasz w gniew – warto skonsultować się ze specjalistami i przyjść na wizytę aby poznać sposoby na redukowanie stresu i odzyskanie kontroli nad swoimi działaniami.

Co roku liczne grono licealistów staje przed dylematem wyboru dalszej ścieżki kształcenia. Wymarzone studia mogą gwarantować późniejszy sukces finansowy, realizować zaplanowaną ścieżkę rozwoju zawodowego, lub/i wiązać się z pasją w tej dziedzinie. Jednakże czasem zdarza się, że pomimo trudu i chęci nie udaje się dostać na wymarzone  studia. Co wtedy?

Każdy przeżywa porażkę na swój sposób.

Rozczarowanie spowodowane niedostaniem się na wybrany kierunek każdy młody człowiek przeżywa w indywidualny sposób. Niektórzy szukają oparcia w rodzinie, czy przyjaciołach inni raczej nie chcą rozmawiać o tym z bliskimi. Pozwolenie sobie na wyrażenie trudnych emocji, „wyrzucenie z siebie” żalu, złości czy obaw pomaga w zaplanowaniu dalszych kroków i wyznaczeniu sobie nowego celu. Część osób znajduje pocieszenie w uświadomieniu sobie faktu, że nie tylko oni znaleźli się w takiej niekomfortowej sytuacji. Takie rzeczy się dzieją, to nie koniec świata – dzięki takiemu podejściu młody człowiek nie pogrąża się w czarnych myślach na własny temat.

Warto też nie tracić nadziei i próbować dostać się w drugim naborze. Często jest tak, że kandydaci na studia składają aplikację na kilka kierunków i po dostaniu się na jeden z nich – rezygnują z pozostałych. Kryteria rekrutacji w drugim naborze zazwyczaj są mniej restrykcyjne i jest szansa na dostanie się na listę studentów jeszcze w tym samym roku.

Być może warto także rozważyć propozycję studiów wieczorowych lub zaocznych – co prawda są one odpłatne ale dzięki temu istnieje możliwość podjęcia pracy a przy okazji zdobywania doświadczenia zawodowego. Należy pamiętać, że późniejsi pracodawcy często bardziej interesują się praktycznymi umiejętnościami niż rodzajem ukończonej uczelni.

Dobrym pomysłem może okazać się także podjęcie studiów na kierunku pokrewnym do tego wymarzonego. Dzięki temu po roku można starać się o przeniesienie na inny kierunek czy wydział – nie tracąc przy tym czasu. Co więcej może istnieć możliwość przepisania ocen z niektórych przedmiotów, które pokrywają się na obu kierunkach. Warto również  dowiedzieć się na uczelni czy istnieje możliwość zostania wolnym słuchaczem czyli studentem roku zerowego, którego obowiązuje tok studiowania, a który jednocześnie nie cieszy się pełnią praw studenckich. Po roku uczelnia może przyjąć wolnych słuchaczy na pierwszy rok studiów.

A może rok aktywnej przerwy?

Psychologowie zgadzają się, że dawanie sobie roku „odpoczynku” od nauki i bierne oczekiwanie na nową rekrutację rozleniwia i nie sprzyja ponownemu zmierzeniu się z procesem rekrutacyjnym. O wiele lepszym pomysłem jest zrobienie sobie tzw. „one year gap” czyli rocznej przerwy pomiędzy szkołą średnią, a studiami wypełnioną podróżami, praktykami lub wolontariatem w ciekawym miejscu. Pozwala to zastanowić się nad tym co tak naprawdę jest dla nas ważne, umożliwia sprawdzenie się i spojrzenie na swoje plany z odpowiedniej perspektywy. To może być także rok nabywania bezcennych doświadczeń, szlifowania języka i zawiązywania przyjaźni.

Reasumując, na pewno nie warto się załamywać niedostaniem się na studia. Istnieje wiele sposobów na wybrnięcie z tej niekomfortowej sytuacji.  Gdyby jednak okazało się, że stan zniechęcenia i braku sił na dalsze działanie utrzymywał się dłużej to warto spotkać się z psychologiem i porozmawiać na ten temat. W Szczecinie Gabinet Wamka oferuje sesje z psychoterapeutami behawioralno-poznawczymi, którzy mogą pomóc uporać się z ciężarem niepowodzenia.