Ten rodzaj zaburzeń osobowości spotykany jest często u osób, które mają w swojej historii konflikt z prawem, eksperymentowanie ze środkami psychoaktywnymi (narkotyki, alkohol, leki), czy uzależnienia behawioralne (hazard, pornografia). Zwykle też w terapii nie zjawiają się na własne życzenie, lub terapia zaburzeń osobowości jest wtórna w stosunku np. do terapii uzależnienia, czy nauki kontroli impulsów (przemoc).
Czym charakteryzuje się osobowość antyspołeczna?
Przede wszystkim są to osoby o tendencji do przekraczania granic i ustalonych zasad. Mogą mieć trudności w podporządkowaniu się autorytetom – czego zwiastuny widać już w edukacji szkolnej – którą cechują konflikty z nauczycielami, rodzicami, wagary, ucieczki z domu. W wieku późniejszym może to przekładać się na trudności w relacjach z przełożonymi, konfliktowość w miejscu pracy skutkująca częstymi zwolnieniami. Zwolnienia te są także spowodowane brakiem odpowiedzialności oraz łamaniem zasad panujących w miejscu pracy i nieprzestrzeganiem uczciwości zawodowej.
Przekraczanie granic skutkuje także częstymi konfliktami z prawem – wykroczeniami finansowymi, wandalizmem, bójkami. Osoby z osobowością antyspołeczną cierpią na deficyt umiejętności planowania i przewidywania skutków swoich zachowań, na skutek czego zachowują się impulsywnie i swoim zachowaniem narażają bezpieczeństwo swoje i innych (szybka jazda samochodem, używki, agresja).
Kolejną typową cechą osobowości antyspołecznej jest brak lęku i wyrzutów sumienia. Osoby te rzadko, albo nigdy nie wyrażają skruchy z powodu swoich zachowań, przeciwnie zwykle znajduje dla nich zasadne wytłumaczenie. Brak lęku z kolei powoduje, że nie odczuwają one zahamowań przed dokonywaniem czynów ryzykownych i zagrażających. W sytuacji kiedy osoba z prawidłową osobowością wycofałaby się z powodu obaw o przebieg i konsekwencje swojego działania (prawne, etyczne, zdrowotne) – osoba z osobowością dyssocjalną nie odczuje wahania.
W relacjach osoba z osobowością antyspołeczną jest nastawiona eksploratorsko i manipulacyjnie – wykorzystuje innych do swoich celów i traktuje przedmiotowo. Z uwagi na impulsywność i tendencję do przekraczania granic może być także sprawcą przemocy domowej.
Motywacją do podjęcia terapii może być zagrożenie zerwaniem ważnej relacji lub ponowne osadzenie w areszcie. Rokowania są ostrożne, z uwagi na niską motywację własną do pracy nad wyżej wymienionymi trudnościami – szczególnie gdy przykoszą one swego rodzaju korzyści (np. majątkowe z działalności przestępczej).
Pomoc w tym zakresie można uzyskać w szczecińskim Gabinecie psychoterapii behawioralno-poznawczej Wamka, gdzie na konsultację ze specjalistą można umówić się osobiście, telefonicznie lub mailowo. Ważnym ułatwieniem jest możliwość odbycia konsultacji online.
