Osoby cierpiące na zaburzenia osobowości unikającej obawiają się innych ludzi, a dokładniej ich oceny, krytyki i odrzucenia. Z tego powodu często ograniczają swoją aktywność życiową i zawodową eliminując z jej zakresu sytuacje wymagające często kontaktu z innymi. Ponieważ relacje interpersonalne wypełniają istotną część życia większości ludzi ich unikanie skutkuje zawężeniem przestrzeni życiowej, ograniczeniem możliwości zawodowych oraz sposobów spędzania czasu wolnego, a nawet podstawowych czynności i codziennych obowiązków (zakupy, wizyty u lekarza). W efekcie osoba z osobowością lękową może pracować poniżej swoich możliwości i predyspozycji, mieć trudności w realizacji obowiązków domowych, a czas wolny spędzać samotnie w domu.
Dzieje się tak ponieważ osoba z osobowością unikającą jest przekonana o swojej nieatrakcyjności, nieadekwatności i braku umiejętności interpersonalnych. Zwykle jednak to ona jest swoim najostrzejszym krytykiem, a (domniemane) przekonania innych na jej temat stanowią odbicie jej własnych przekonań i myśli.
Relacje z innymi jawią się osobie z osobowością lękową jako pełne pułapek, zagrożeń i potencjalnych zranień. Mocno i dotkliwie przeżywa krytykę, a często dostrzega ją tam, gdzie jej wcale nie ma nadinterpretując i zniekształcając intencje i słowa innych osób. Często wnikliwie i wielokrotnie analizuje wypowiedzi, zachowania innych doszukując się w nich przejawów odrzucenia i braku akceptacji. I niestety zwykle je znajduje. W efekcie jeszcze bardziej się usztywnia i dystansuje i jeszcze trudniej jest jej przełamać lęk, odsłonić się i wejść w autentyczny kontakt z innymi. W ten sposób tworzy się błędne koło wycofania i samotności.
Potrzeba dużo wytrwałości, taktu i empatii by zaskarbić sobie zaufanie osoby z tym typem osobowości. Jakakolwiek krytyka jest przez nią boleśnie odczuwana, zaburza jej poczucie bezpieczeństwa i może grozić ponownym zamknięciem się w ślimaczej skorupce. W terapii dzieje się podobnie, nawet taktowne omawianie trudności i obaw osoby z osobowością lękową może być przez nią odbierane jako krytyka i odrzucenie. Jeśli jednak zaufa terapeucie/tce na tyle, by zgłośnić swoje obawy i myśli – stopniowo może dostrzec różnicę między nimi, a tym, co rzeczywiście inni sądzą na jej temat. W ten sposób ukształtowana samoakceptacja może stać się początkiem drogi do innych ludzi.
Szukając pomocy przy tym zaburzeniu osobowości dobrze jest skontaktować się z Gabinetem psychoterapii Wamka mającym swoją siedzibę w Szczecinie. Można tam uzyskać pomoc dobrych psychoterapeutów behawioralno-poznawczych. Na konsultację można umówić się osobiście, telefonicznie lub mailowo. Co ważne – istnieje także możliwość odbycia spotkania online.
