Podobnie jak osobowość schizotypową tak osobowość schizoidalną można porównywać do zaburzeń schizofrenicznych. O ile jednak w osobowości schizotypowej zaburzenia przypominają objawy wytwórcze schizofrenii (omamy, urojenia) – bez utraty kontaktu z rzeczywistością, o tyle w zaburzeniach schizoidalnych podobieństwo dotyczy raczej objawów negatywnych schizofrenii (zubożenie uczuciowe, trudności w relacjach, pustka). Mówi się także, że zaburzenia osobowości schizoidalnej przypominają autyzm – z uwagi na pochłonięcie osoby swoim własnym światem.
Osoba z cechami schizoidalnymi określa chłód emocjonalny i idące za nim trudności w nawiązywaniu relacji, nawet z najbliższymi osobami w rodzinie. Może wręcz się zdawać, że osoba z tym typem osobowości jest nimi nie zainteresowana, że nie czerpie z nich żadnej przyjemności. Trudno jest jej nawiązywać bliższe związki, jak też często stroni od kontaktów seksualnych. Jest introwertywna i nieśmiała. Preferuje samotniczy tryb życia, w miejsce relacji wybiera introspekcję, fantazjowanie i wgląd w samą siebie. Rzeczywistość postrzegają na sposób intelektualny, niewiele jeśli wcale mówią o swoich emocjach.
Podobnie obojętna wydaje się na krytykę i pochwałę ze strony innych ludzi. Jej emocjonalność jest ograniczona, zubożona. Nie okazuje skrajnych emocji ani pozytywnych ani negatywnych. Wydaje się, że niewiele jeśli cokolwiek jest w stanie sprawić jej przyjemność. Odczuwa stałą anhedonię. Wybiera indywidualne sposoby spędzania czasu wolnego, jak też model pracy zawodowej – o ile to możliwe bez nadmiernego kontaktu z ludźmi. Może mieć też trudności z zaakceptowaniem norm społecznych – gdyż miewa niepopularne w swojej kulturze/środowisku poglądy. Stąd kłopoty w budowaniu relacji i w życiu zawodowym, pomimo iż nie są konfliktowe.
Często to, co prezentuje na zewnątrz nie jest zgodne z tym, co czuje w środku. Może mieć potrzebę kontaktu z innymi, lecz lęk sprawia, że zdaje się tym nie zainteresowana. Często jest bardzo wrażliwa, lecz na zewnątrz ukazuje innym chłód emocjonalny, powściągliwość, a nawet arogancką postawę. W sprzyjających warunkach może poświęcić się karierze naukowej, jednak zaniedbując przy tym życie osobiste i towarzyskie.
